«Κοινοβουλευτική παρέμβαση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής για τη στήριξη των πιστοποιημένων εθελοντικών οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας

 

Με πρωτοβουλία του βουλευτή Αργολίδας και Υπεύθυνου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Ανδρέα Πουλά, κατατέθηκε κοινοβουλευτική ερώτηση προς τους Υπουργούς Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με θέμα: «Ανάγκη θεσμικής και φορολογικής στήριξης των πιστοποιημένων εθελοντικών οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας».

Οι συνυπογράφοντες βουλευτές τονίζουν τη σημαντική προσφορά των εθελοντικών οργανώσεων στην πρόληψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, καθώς και στην αποκατάσταση των συνεπειών τους.

Επιπλέον, επισημαίνουν ότι οι εθελοντικές ομάδες επωμίζονται δυσανάλογα βάρη για την απόκτηση και λειτουργία του απαραίτητου εξοπλισμού, χωρίς να έχουν θεσμική στήριξη ή φορολογικά κίνητρα, ενώ παράλληλα καλούνται να λειτουργούν με αυταπάρνηση και ιδίους πόρους σε κάθε γωνιά της χώρας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

 

ΕΡΩΤΗΣΗ

 

Προς τους Υπουργούς

1.   Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας

2.   Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

 

Θέμα: Ανάγκη θεσμικής και φορολογικής στήριξης των πιστοποιημένων εθελοντικών οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας

Οι πιστοποιημένες εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας επιτελούν διαχρονικά ένα εξαιρετικά κρίσιμο έργο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην πρόληψη, την επιχειρησιακή ανταπόκριση και την αποκατάσταση των συνεπειών από φυσικές καταστροφές και κρίσεις.

Με ίδιους πόρους, δικό τους εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό, στηρίζουν στην πράξη το κράτος και την Τοπική Αυτοδιοίκηση – και συχνά υποκαθιστώντας τον επίσημο κρατικό μηχανισμό σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Παρά την καθοριστική αυτή προσφορά τους, οι οργανώσεις αυτές καλούνται να καλύψουν ένα δυσανάλογο οικονομικό βάρος, λόγω της απουσίας θεσμικού πλαισίου που να διασφαλίζει την απαραίτητη κρατική μέριμνα.

Φορολογούνται για την αγορά εξοπλισμού, οχημάτων και καυσίμων, πληρώνουν δασμούς και τέλη κατά την εισαγωγή οχημάτων και εξοπλισμού, διόδια κατά τη μετακίνησή τους προς σημεία κρίσης, ενώ δεν καλύπτονται συστηματικά για την ασφάλιση προσωπικού και μέσων κατά την επιχείρηση.

Η πρόσφατη εξαγγελία και υπογραφή της προμήθειας 4.500 σετ μέσων ατομικής προστασίας (στολές, κράνη, μπότες), αξίας 2,7 εκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», είναι μια θετική πρωτοβουλία, αλλά από μόνη της δεν επαρκεί για να καλύψει τις δομικές ελλείψεις στο πεδίο στήριξης του εθελοντισμού στην Πολιτική Προστασία.

Ο εξοπλισμός αυτός είναι απαραίτητος, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει την απουσία ολοκληρωμένου θεσμικού και οικονομικού πλαισίου στήριξης.

Επίσης, την ίδια στιγμή, οι εκπαιδεύσεις και πιστοποιήσεις τους υλοποιούνται αποκλειστικά στην Αθήνα, χωρίς πρόβλεψη για επιτόπια υλοποίηση, γεγονός που επιβαρύνει περαιτέρω τις ομάδες της περιφέρειας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Πιστοποιημένης Εθελοντικής Ομάδας «Ομάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών Μεσσηνίας», μέλους της Π.Ο.Ε.Ο.Δ.Π., η οποία από τις 27 Μαρτίου 2025 έχει απευθύνει αίτημα στο Υπουργείο Οικονομικών για την απαλλαγή από δασμούς και τέλη για την εισαγωγή πυροσβεστικού οχήματος από χώρα της Ε.Ε. που προορίζεται για την υποστήριξη της Πολιτικής Προστασίας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας.

Έως σήμερα, δεν έχει δοθεί καμία επίσημη απάντηση, ενώ το κόστος εκτελωνισμού και ταξινόμησης (6.000 ευρώ) απειλεί να ματαιώσει την απόκτηση του οχήματος.

Ας σημειωθεί ότι οι εθελοντικές οργανώσεις διαθέτουν το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού τους και του  εξοπλισμού  τους για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και των κατά τόπους αναγκών πολιτικής προστασίας, χωρίς κανένα οικονομικό όφελος και κρατική ενίσχυση ή άλλη ανταπόδοση.

Με βάση και τις θέσεις που έχουμε καταθέσει για την ουσιαστική ενίσχυση των εθελοντικών δομών Πολιτικής Προστασίας, επισημαίνουμε την ανάγκη ανάληψης των εξής μέτρων όχι μόνο για να διευκολυνθεί το κοινωφελές έργο των εθελοντών, αλλά και για να ενισχυθεί ο θεσμός του εθελοντισμού:

• Θέσπισης ειδικού φορολογικού καθεστώτος για την απαλλαγή από ΦΠΑ, δασμούς, τέλη ταξινόμησης και τέλη κυκλοφορίας κατά την εισαγωγή και λειτουργία πυροσβεστικών, διασωστικών οχημάτων και εξοπλισμού από εθελοντικές οργανώσεις.
• Παροχής οικονομικών κινήτρων ή απαλλαγών για την αγορά εξοπλισμού και καυσίμων, καθώς και κατάργηση των διοδίων όταν μετακινούνται στο πλαίσιο επίσημων επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας.
• Κρατικής μέριμνας για την ασφάλιση όλων των πιστοποιημένων εθελοντών, των μέσων τους και των επιχειρήσεών τους.
• Αποκέντρωσης των διαδικασιών εκπαίδευσης και πιστοποίησης, ώστε να υλοποιούνται και στις έδρες των οργανώσεων.
• Δημιουργία μηχανισμού ψυχολογικής στήριξης των εθελοντών και των πληγέντων πληθυσμών.
• Μοριοδότησης των πιστοποιημένων εθελοντών σε σχετικές προκηρύξεις του Δημοσίου και του Πυροσβεστικού Σώματος.

•   Εκπόνηση ολοκληρωμένου μητρώου εθελοντών Πολιτικής Προστασίας, με διαβάθμιση, κατηγοριοποίηση και ορατότητα των διαθέσιμων επιχειρησιακών μέσων ανά Περιφέρεια.

Δεδομένου ότι οι συγκεκριμένες οργανώσεις υποστηρίζουν ενεργά το κράτος και την κοινωνία σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, με ιδίους πόρους και εθελοντική εργασία, η Πολιτεία οφείλει να διαμορφώσει ένα πλαίσιο οικονομικών διευκολύνσεων που θα ενισχύει τη βιωσιμότητά τους και θα αναγνωρίζει εμπράκτως τη συνεισφορά τους.

Η απλή χορήγηση ενός σετ στολής, όσο απαραίτητη και χρήσιμη κι αν είναι, δεν αρκεί.

Απαιτείται ένα σύγχρονο και λειτουργικό πλαίσιο υποστήριξης του θεσμού του εθελοντή, που θα αντανακλά σεβασμό, θεσμική θωράκιση και λειτουργική ενσωμάτωση.

Δεν είναι μόνο θέμα αναγνώρισης· είναι θέμα εθνικής ανθεκτικότητας και κοινωνικής συνοχής.

Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:

1.   Προτίθεστε να θεσμοθετήσετε ειδικό φορολογικό καθεστώς για την οικονομική ελάφρυνση των πιστοποιημένων εθελοντικών οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας, που θα περιλαμβάνει απαλλαγές από ΦΠΑ, δασμούς, τέλη ταξινόμησης και καυσίμων, καθώς και φορολογικά κίνητρα ή επιδοτήσεις για τις δαπάνες εκπαίδευσης, αγοράς εξοπλισμού και λειτουργίας των επιχειρησιακών τους μέσων;

2.   Είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης η απαλλαγή των εθελοντών από την καταβολή διοδίων και τελών όταν μετακινούνται κατά τη διάρκεια επίσημων επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας;

3.   Υπάρχει πρόβλεψη για την ασφαλιστική κάλυψη των εθελοντών και των επιχειρησιακών τους μέσων πριν και κατά τη διάρκεια συμβάντων;

4.   Σκοπεύετε να δώσετε τη δυνατότητα διεξαγωγής εκπαιδεύσεων και πιστοποιήσεων και εκτός Αττικής, ενισχύοντας την προσβασιμότητα των περιφερειακών ομάδων;

5.   Προτίθεστε να εξετάσετε θετικά το αίτημα της Ομάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών Μεσσηνίας για απαλλαγή από τα υπέρογκα τέλη εκτελωνισμού;

6.   Υπάρχει πρόθεση θεσμικής αναγνώρισης της συνεισφοράς των πιστοποιημένων εθελοντών με μοριοδότηση στις σχετικές προκηρύξεις του Δημοσίου;

7.   Υπάρχει η εκ μέρους σας πρόθεση τροποποίησης τον ν.4029/2011 και τον ν.4662/2020 με διατάξεις που αφορούν το ρόλο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πιστοποιημένων εθελοντών Πολιτικής Προστασίας;

8.   Ποια μέτρα λαμβάνει το Υπουργείο για την αποτύπωση των αναγκών και της δυναμικής των εθελοντικών οργανώσεων, με στόχο την καλύτερη ενσωμάτωσή τους στον εθνικό σχεδιασμό;

9.   Υπάρχει πρόθεση να θεσπιστεί ετήσιος τακτικός προϋπολογισμός υποστήριξης των αναγνωρισμένων οργανώσεων, ανεξάρτητα από προγράμματα ΕΣΠΑ;