Η Πορτογαλία είναι μια χώρα που ξέρει να αφηγείται ιστορίες μέσα από τις γεύσεις της. Από τα μοναστήρια της ενδοχώρας έως τα νησιά που κοιτούν τον Ατλαντικό, η ζαχαροπλαστική της πορεύεται σταθερά ανάμεσα στην παράδοση και τη νοσταλγία. Ανάμεσα στα αμέτρητα γλυκά που γεννήθηκαν σε αυτή τη μικρή χώρα, δύο ξεχωρίζουν όχι μόνο για τη γεύση τους αλλά και για τον μύθο που κουβαλούν: το αέρινο Pão de Ló και το βαθύ, μυστηριακό bolo preto, το κέικ μαύρης μπίρας.
Pão de Ló – Το φωτεινό κέικ με τις τρεις πατρίδες
Ελάχιστα κέικ έχουν ταξιδέψει τόσο όσο το Pão de Ló, και όμως κανείς δεν συμφωνεί απόλυτα για τη γενέτειρά του. Τρεις πόλεις —σαν τρεις φύλακες μιας γλυκιάς παράδοσης— μοιράζονται την κληρονομιά του και έχουν δημιουργήσει τις δικές τους εκδοχές, όλες με κοινή βάση το φως, την απλότητα και την αφράτη υφή του.
Στο Ovar, κοντά στο Πόρτο, το Pão de Ló ξεκίνησε να ψήνεται τον 18ο αιώνα μέσα σε πήλινα σκεύη που διατηρούσαν την καρδιά του σχεδόν υγρή, σαν λιωμένο χρυσάφι. Εκεί, στα παλιά μοναστήρια, το γλυκό αυτό προσφερόταν σε γιορτές και επίσημες στιγμές, μέχρι που έγινε σήμα κατατεθέν της πόλης.
Στο Alfeizerão, λένε ότι μια βιασύνη στην κουζίνα —ένα κέικ που βγήκε από τον φούρνο λίγο πριν την ώρα του— χάρισε στη συνταγή τη ρευστή, μεταξένια του καρδιά. Η τύχη, όμως, χαρισματική όπως πάντα, το έκανε αγαπημένο της αριστοκρατίας και των μοναστικών κοινοτήτων της περιοχής.
Και στο Margaride, στο Felgueiras, υπάρχει η παλαιότερη ίσως καταγεγραμμένη εκδοχή: στεγνή, με υφή κοντά στο παντεσπάνι, ψημένη σε φύλλα χειροποίητου χαρτιού που της χαρίζουν την εμβληματική, ρουστίκ όψη. Εδώ το Pão de Ló είναι περισσότερο τελετουργία παρά γλυκό, με ιστορία που επιστρέφει στον 18ο αιώνα.
Όποια εκδοχή κι αν συναντήσει κανείς, το Pão de Ló παραμένει η πιο φωτεινή έκφραση της πορτογαλικής ζαχαροπλαστικής — ένα κέικ που μοιάζει να κρατά μέσα του λίγο από το φως της Ιβηρικής.
Συνταγή: Pão de Ló
Υλικά
-
1½ φλιτζάνι ζάχαρη + 1 κουτ. σούπας για την επιφάνεια
-
1 + 2/3 φλιτζανιού αλεύρι
-
9 αβγά
-
¼ κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ
-
ξύσμα από 1 πορτοκάλι ή λεμόνι
-
1 πρέζα αλάτι
Διαδικασία
Bolo Preto – Το σκοτεινό κέικ του Ατλαντικού
Αν το Pão de Ló γεννήθηκε μέσα στο φως, το bolo preto είναι παιδί των θαλασσών και των νησιών του Ατλαντικού. Είναι το κέικ που αφηγείται την πορτογαλική αγάπη για τη μπίρα —μια αγάπη που ξεκίνησε από τη ρωμαϊκή εποχή, όταν η τοπική παραγωγή προστατευόταν με φόρους στις εισαγωγές, και που σήμερα έχει κάνει τους Πορτογάλους έναν από τους πιο πιστούς καταναλωτές εθνικών ετικετών.
Η μαύρη μπίρα, με το βαθύ της άρωμα και το σκούρο της χρώμα, βρήκε ιδανικό καταφύγιο στη μαγειρική: σε κατσαρόλες, σε μαρινάδες, αλλά και —απρόσμενα— στα γλυκά. Έτσι γεννήθηκε το bolo preto, ένα κέικ πιο πυκνό, με πικάντικες νότες και αρωματικό χαρακτήρα που δεν μοιάζει με κανένα άλλο.
Στη Μαδέιρα, όπου η μαύρη μπίρα Coral Preta αποτελεί τοπική υπερηφάνεια για περισσότερο από έναν αιώνα, το bolo preto είναι μια οικογενειακή παράδοση. Γλύκαινε γιορτές και απογευματινούς καφέδες, ειδικά σε εποχές που η σοκολάτα ήταν σπάνια και ακριβή.
Στις Αζόρες, όπου ο άνεμος του Ατλαντικού φέρνει μπαχαρικά και αρώματα από όλο τον κόσμο, η εκδοχή του bolo preto είναι πιο πλούσια σε κανέλα και γαρύφαλλο, θυμίζοντας γλυκά των παλιών εξερευνητών.
Το bolo preto είναι το σκοτεινό αντίβαρο του Pão de Ló· ένα γλυκό βαθύ, γεμάτο σώμα — όπως η θάλασσα που αγκαλιάζει τα νησιά στα οποία γεννήθηκε.
Συνταγή: Bolo Preto (Κέικ Μαύρης Μπίρας)
Υλικά
-
175 γρ. βούτυρο
-
175 γρ. καστανή ζάχαρη
-
3 βανίλιες
-
300 γρ. αλεύρι
-
1 κουτ. γλυκού σόδα
-
1 κουτ. γλυκού κανέλα
-
1 κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ
-
3 αβγά
-
1 κουτ. σούπας γάλα
-
200 ml μαύρη μπίρα
-
1 κουτ. γλυκού ξύσμα λεμονιού
Διαδικασία
-
Χτυπάτε το βούτυρο με τη ζάχαρη μέχρι να αφρατέψουν.
-
Προσθέτετε τα υγρά: αβγά, γάλα, μπίρα, ξύσμα.
-
Ρίχνετε το μίγμα του αλευριού και μεταφέρετε σε βουτυρωμένη φόρμα.
-
Ψήνετε 30–35 λεπτά, μέχρι το μαχαίρι να βγαίνει στεγνό.
Ένα ταξίδι από το φως στο σκοτάδι, από τη στεριά στη θάλασσα
Το Pão de Ló και το bolo preto είναι κάτι παραπάνω από συνταγές· είναι θραύσματα ιστορίας και μνήμης. Το πρώτο γεννήθηκε μέσα στα μοναστήρια και τα χωριά του βορρά, το δεύτερο στα νησιά όπου η θάλασσα καθορίζει τα πάντα — ακόμη και τα γλυκά.
Δύο κέικ, δύο χαρακτήρες, δύο κόσμοι της πορτογαλικής ψυχής.
Δημοσίευση σχολίου