Το υστερορωμαϊκό βαλανείο στο Πεταλίδι

 

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Στο Πεταλίδι στην   περιοχή   “Λουτρό” που   εντάσσεται στην αρχαία Κορώνη,   βρέθηκε  συγκρότημα βαλανείου της υστερορωμαϊκής περιόδου 31 π.Χ. - 324 .

Tα εύφορα εδάφη   της  περιοχής και η παράκτια θέση της προσέλκυσαν Ρωμαίους επιχειρηματίες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή  αγόρασαν μεγάλες εκτάσεις γης  μετατρέποντάς την σε εμπορικό, αγοραστικό και διαμετακομιστικό κέντρο. Ανέπτυξαν  το εξαγωγικό εμπόριο διακινώντας εμπορεύματα στην Μεσόγειο  και  την Αδριατική.

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Από  σωστικές ανασκαφές που διενεργήθηκαν   από την Αρχαιολογική Υπηρεσία στον οικισμό ''Λουτρά''   του Πεταλιδίου  αποκαλύφθηκαν  οικιστικά κατάλοιπα πολυτελών κτηρίων, αρχιτεκτονικά μέλη, γλυπτά, νομίσματα και κεραμική κυρίως ρωμαϊκών χρόνων, στοιχεία που μαρτυρούν την ύπαρξη μιας εύπορης και αριστοκρατικής κοινωνίας.

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Ο εκλεπτυσμένος   τρόπος διαβίωσης της οικονομικά ανερχόμενης αυτής τάξης σκιαγραφείται μέσα από τη συχνή παρουσία μικρών ή μεγάλων λουτρικών οικοδομημάτων που βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Πεταλιδίου καθώς και από τα πλούσια ταφικά κτερίσματα. 

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Το  βαλανείο  που  αποκαλύφθηκε  σε απόσταση  1,5 χλμ βορειοανατολικά της πόλεως του Πεταλιδίου,   τροφοδοτούσε με θερμότητα τους παρακείμενους χώρους και πιθανόν ανήκε σε παραθαλάσσια  Ρωμαϊκή  αστική έπαυλη.

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Είναι κατασκευασμένο από οπτόπλινθους, αργούς λίθους και ισχυρό κονίαμα, ενώ στο μέσο της πρόσοψης (ανατολική πλευρά) φέρει τοξοειδές άνοιγμα, πλάτους 0,40μ. και ύψους 1μ.

Το δάπεδο, που στηρίζεται σε τετράγωνους πεσσίσκους υποκαύστων, καλύπτεται από ανισομεγέθεις λίθινες πλάκες λευκόφαιου χρώματος.

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Βόρεια των κτισμάτων  και σε μικρό  βάθος   από το οδόστρωμα της παρακείμενης δημοτικής οδού αποκαλύφθηκε τμήμα λίθινου αγωγού με προσανατολισμό από Βορρά προς  Νότο.

Ένας καμπύλος, μισοκατεστραμμένος τοίχος δομημένος με αργούς λίθους, οπτόπλινθους και άφθονο κονίαμα περιέβαλε τη νοτιοανατολική εξωτερική πλευρά του.

Στη βορειοδυτική και νοτιοανατολική πλευρά του οικοπέδου  που βρίσκεται  αποκαλύφθηκαν τοίχοι από αργολιθοδομή αμελέστερης τοιχοποιίας, οι οποίοι πιθανόν ανήκαν σε προσκτίσματα και βοηθητικούς χώρους του συγκροτήματος 

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Η ανωδομή των κτισμάτων έχει καταπέσει στη νότια εξωτερική πλευρά του καθώς και στο εσωτερικό του καλύπτοντας το σύνολο σχεδόν των πεσσίσκων κυκλικής διατομής που στήριζαν τα θερμαινόμενα δάπεδα. 

Ο μεγάλος αριθμός τεμαχίων μαρμάρινων πλακών, που βρέθηκε στο στρώμα καταστροφής, υποδηλώνει την πολυτελή διαμόρφωση του λουτρού που προοριζόταν να εξυπηρετήσει την εκλεπτυσμένη και οικονομικά ισχυρή αριστοκρατία της περιοχής. 

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Σε απόσταση 20μ. περίπου νοτίως του ανωτέρω χώρου εντοπίσθηκαν θερμαινόμενοι χώροι ορθογωνίου σχήματος, οι οποίοι πιθανότατα ανήκαν σε δεύτερο λουτρικό συγκρότημα, το οποίο εκτείνεται ανατολικά κάτω από την παρακείμενη δημοτική οδό.

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Στη νοτιοδυτική πλευρά των ανωτέρω χώρων εντοπίσθηκαν βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, αποτελούμενες από συγκρότημα ρωμαϊκών κλιβάνων, τριών ωοειδών και ενός ορθογωνίου, οι οποίοι προορίζονταν για την όπτηση αγγείων, κεραμίδων, οπτοπλίνθων, καθώς και για την κατασκευή γυάλινων αντικειμένων   Διατηρούνται οι υπόγειοι θάλαμοι όπτησης, καθώς και το στόμιο για την εισαγωγή της καύσιμης ύλης.

Μάζες πηλού με έντονα ίχνη καύσης ή με τις επιφάνειές τους καλυμμένες με στρώμα γυαλιού, υπολείμματα κακοψημένων αγγείων, καθώς και άλλα εργαστηριακά κατάλοιπα που βρέθηκαν σε όλη σχεδόν την έκταση της ανασκαφής υποδηλώνουν επίσης την παρουσία βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο χώρο.

Πεταλίδι Π.Σ.Ι

Βορείως των βιοτεχνικών εγκαταστάσεων βρέθηκαν θεμέλια κτηρίων από αργολιθοδομή που πιθανόν χρησίμευαν ως βοηθητικοί χώροι των εργαστηρίων, ενώ οι τοίχοι επιμελέστερης τοιχοποιίας που βρέθηκαν μεταξύ των δύο λουτρικών συγκροτημάτων πρέπει να ανήκουν στην έπαυλη κάποιου πλούσιου γαιοκτήμονα της περιοχής.

Πεταλίδι Ιούνιος 2025