Όταν ο εθελοντισμός γίνεται άλλοθι της δημοτικής ανεπάρκειας

Φωτογραφία δημιουργημένη μέσω τεχνητής νοημοσύνης

Ο ρόλος των εθελοντών και οι ευθύνες των Δήμων

Στην περιοχή μας παρατηρούμε συχνά το φαινόμενο οι Δήμοι, όταν αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες και ελλείψεις με το δικό τους προσωπικό, να καταφεύγουν στη λύση των εθελοντών, ώστε να συνεχίσουν να παρέχουν υπηρεσίες στους δημότες τους. Η πρακτική αυτή, ενώ παρουσιάζεται ως συνεργασία, στην ουσία μετακυλίει τις ευθύνες και το κόστος σε ανθρώπους που προσφέρουν από αγάπη και αλτρουισμό.

Εθελοντές και περίθαλψη αδέσποτων ζώων

Φωτογραφία δημιουργημένη μέσω τεχνητής νοημοσύνης

Όταν ο Δήμος δεν διαθέτει επαρκές προσωπικό για την περισυλλογή και περίθαλψη αδέσποτων ζώων συντροφιάς, προχωρά στη σύναψη μνημονίων συνεργασίας με φιλοζωικούς συλλόγους – όπως συμβαίνει και στην περιοχή μας. Οι εθελοντές καλούνται να καλύψουν τα κενά εκτός ωραρίου εργασίας των υπαλλήλων του Δήμου, αναλαμβάνοντας μεταφορές αδέσποτων σε κτηνίατρους, σε όποιο σημείο του Δήμου κι αν βρίσκονται. Παρόλο που ο Δήμος καλύπτει το κόστος των κτηνιατρικών υπηρεσιών μέσω σύμβασης, όλα τα υπόλοιπα έξοδα (καύσιμα, μετακινήσεις, προσωπική φθορά) βαρύνουν αποκλειστικά τους εθελοντές.

Την ίδια στιγμή, ο Δήμος παρουσιάζει στους δημότες του ένα “παραγόμενο έργο”, χωρίς να διαθέτει το αναγκαίο προσωπικό ή να έχει επενδύσει πραγματικά στην υποδομή και τις υπηρεσίες του.

Η Πολιτική Προστασία στους ώμους των εθελοντών

Φωτογραφία δημιουργημένη μέσω τεχνητής νοημοσύνης

Οι Δήμοι, σύμφωνα με τη νομοθεσία, δεν έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν δικές τους οργανωμένες ομάδες Πολιτικής Προστασίας. Αντί να διεκδικήσουν την αλλαγή του νόμου και τη σχετική κρατική χρηματοδότηση, επιλέγουν να αξιοποιούν εθελοντικές ομάδες της περιοχής.

Οι εθελοντές, κινητοποιούμενοι από αίσθημα προσφοράς, παρεμβαίνουν σε φυσικές καταστροφές και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, καλύπτοντας με δικά τους μέσα και έξοδα τις ανάγκες του Δήμου που δεν μπορεί να έχει όλο το απαραίτητο προσωπικό που χρειάζεται για αυτόν τον σκοπό.

Το κόστος των μετακινήσεων, ίσως πολλές φορές και των υλικών, επιβαρύνει αποκλειστικά τους ίδιους.

Αντί να αναλάβουν ενεργό ρόλο διεκδίκησης πόρων και αρμοδιοτήτων, οι Δημοτικές Αρχές επιλέγουν τον εύκολο δρόμο: να αποσπούν έργο από τους εθελοντές και να το παρουσιάζουν ως δικό τους, ενώ θα έπρεπε προφανώς οι εθελοντές να δρουν επικουρικά και όχι έχοντας οι ίδιοι την κύρια ευθύνη αφού οι Δήμοι εν γνώση τους και εν πλήρη αδιαφορία τους ανεπαρκούν σε αυτόν τον τομέα.

Εθελοντική αιμοδοσία και θεσμική ανεπάρκεια

Φωτογραφία δημιουργημένη μέσω τεχνητής νοημοσύνης

Η αιμοδοσία αποτελεί πράξη υψηλής κοινωνικής ευθύνης, που γίνεται καθαρά εθελοντικά. Πολλοί Δήμοι, και στην περιοχή μας, διοργανώνουν αιμοδοσίες με τη συνεργασία συλλόγων εθελοντών αιμοδοτών. Όμως οι Δήμοι δεν έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν δικά τους κέντρα αιμοδοσίας – μπορούν μόνο να προωθούν τη δράση. Το ερώτημα είναι εύλογο: είναι σωστό να βασίζεται η δημόσια υγεία αποκλειστικά στην εθελοντική προσφορά και να εμφανίζεται ως έργο των Δήμων;

Η λύση είναι απλή: αν κάποιος Δήμαρχος ενδιαφέρεται πραγματικά για την υγεία των δημοτών του, οφείλει να διεκδικήσει την πλήρη στελέχωση του νοσοκομείου της περιοχής του, αλλά και τη δημιουργία οργανωμένου και πλήρως εξοπλισμένου τμήματος εθελοντικής αιμοδοσίας στο πλαίσιο του ΕΣΥ.

Εθελοντισμός: πολύτιμος, αλλά όχι υποκατάστατο των Δήμων

Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι πολλοί Δήμοι παρουσιάζουν έργο το οποίο, στην πραγματικότητα, επιβαρύνει αποκλειστικά τους εθελοντές. Οι εθελοντές, οι αφανείς ήρωες κάθε κρίσης ή κοινωνικής ανάγκης, κινητοποιούνται από την επιθυμία να προσφέρουν – όχι για να καλύψουν τις ευθύνες και τις παραλείψεις της Πολιτείας και των ΟΤΑ.

Ο εθελοντισμός δεν πρέπει να λειτουργεί ως άλλοθι ή υποκατάστατο για την ανεπάρκεια της κρατικής ή δημοτικής μέριμνας. Αντιθέτως, πρέπει να υποστηρίζεται, να ενισχύεται και να προστατεύεται – όχι να εξαντλείται ή να κακοποιείται.