Πάρκο Φιξ, στάση Κλωναρίδη

Φωτογραφία | Κ.Γ.

Στις βόλτες στην Αθήνα περιφέρομαι αέναα στις άπειρες διαστάσεις του τοπίου, τους δρόμους και τα πεζοδρόμια αναζητώντας απαντήσεις και νοήματα του νου στο διάβα του χρόνου.

Ανάμεσα σε γνωστά και άγνωστα τοπόσημα, διασχίζω συχνά στενωπούς της αχανούς Πρωτεύουσας. Η προσμονή μου να ανακαλύψω ξανά και ξανά μιαν άλλη πόλη, με μαγεύει και με απογοητεύει ταυτόχρονα. Περνώντας εύκολα τα όρια, έστω και νοητά, της μιας συνοικίας με την άλλη, βρίσκω τρόπο να ξεφεύγω κι ας απομακρύνομαι ελάχιστα.

Κοντά στην Κυψέλη, τα Πατήσια, συνιστούν μια καλή αφετηρία για τα οδοιπορικά μου. Σχετικά μακριά από το ανυπόφορο κέντρο -παρότι κοντά χιλιομετρικά-, πλησιάζω εύκολα στο άλσος Φιλαδέλφειας και το Πάρκο Τρίτση καθώς και το Αττικό άλσος, ενώ με μια καλοκαιρινή ανάσα (χωρίς κίνηση) το Πεδίο του Άρεως. Τα πολύπαθα Εξάρχεια, εξακολουθώ να τα εξιδανικεύω όσο φέρουν στίγματα της ανάλαφρης νεότητας μου. 

Ανάμεσα στο κακοποιητικό μπετό, την ασχήμια και την κακότεχνη…αρχιτεκτονική της πυκνής δόμησης, οι φυλλωσιές διαπερνούν ηδονικά τις αισθήσεις, κατακτώντας το λαίμαργο κύτταρο στην αναζήτησή του για συνύπαρξη. Κάτω από τις σκιές των δέντρων, οι εσωτερικές συζητήσεις γίνονται σε μια γλώσσα άοκνη, αθόρυβη και ο ήλιος παύει να βαραίνει.    

Αλήθεια, που κρύβεται τελικά η ομορφιά και η τέχνη των πόλεων αν όχι στους ίδιους τους ανθρώπους;

Η συμφορά στην παλιά Αθήνα ήρθε μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και το 1970, με την ανέγερση πολυώροφων πολυκατοικιών στη θέση νεοκλασικών, παλιών αστικών κατοικιών, χαρακτηριστικών κτιρίων του μεσοπολέμου.  

Τα γερασμένα κτήρια, η εγκατάλειψη, οι βαθιές σκιές της νύχτας, οι εξαφανισμένες μονοκατοικίες και η έλλειψη κήπων, οι περιορισμένες δενδροστοιχίες, σε αντιδιαστολή με την επικράτηση των μηχανοκίνητων οχημάτων, προσβάλλουν μια δική σου εικόνα για το ωραίο.

Φωτογραφία | Κ.Γ.

Το πάρκο Κλωναρίδη, ή πάρκο Φιξ όπως αλλιώς αποκαλείται βρίσκεται στην οδό Πατησίων, κοντά στην πλατεία Κολιάτσου. Περιτριγυρισμένη από γνωστές επωνυμίες οδών: Χάνσεν, Τσίλλερ, Βικέλα, Ελύτη, στη μια του πλευρά βγαίνει στην λεωφόρο, το πάλαι ποτέ βουλεβάρτο της Αθήνας, όταν τα όμορφα Πατήσια, από ύπαιθρος, θα αποκτήσουν αποχρώσεις αθηναϊκής συνοικίας. Αν σήμερα αυτό που τα χαρακτηρίζει είναι θόρυβος, καυσαέριο και κατακλυσμός από οχήματα, κάποτε τα διέπνεε αέρας κοσμικότητας και μάλιστα καθαρός. Ακόμα πιο παλιά, οξυγόνο υπαίθρου.

 «Τα εξοχικά Πατήσια μέχρι το 1895 είχαν μπαξέδες, περιβόλια και αγροτόσπιτα. Φορτωμένα γαϊδούρια και κάρα περνούσαν έξω από επαύλεις και εξοχικές κατοικίες της Αθηναϊκής κοινωνίας.

Στα τέλη του 19^ου και τις αρχές του 20^ου τα Πατήσια θα μετατραπούν σε προάστιο της παλιάς Αθήνας. Η Πατησίων θα γεμίσει από καφενεία, γαλακτοπωλεία και ζαχαροπλαστεία, μπυραρίες, εστιατόρια και ξενοδοχεία.

Εκείνη την εποχή, στα 1900 με 1902, ο αρχιτέκτονας Τσίλλερ  θα σχεδιάσει την κατοικία των Ερρίκου και Μιλτιάδη Κλωναρίδη. (Ο Τσίλλερ, μαζί με τον Χάνσεν θα κατασκευάσουν στα τέλη του 19^ου αι. μια σειρά από ιστορικά και διατηρητέα σήμερα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας, όπως τα κτίσματα της Αθηναϊκής Τριλογίας).

Φωτογραφία από το elia.org.gr

Εκεί, ανάμεσα σε εξοχικές κατοικίες ενός γήινου τοπίου, με συστάδες δέντρων, στα 1903, θα κτιστεί το εργοστάσιο ζυθοποιίας Κλωναρίδη και η μπύρα θα γέμιζε τα εστιατόρια και καφενεία της περιοχής.

Φωτογραφία από το elia.org.gr

Ο μέγας αντίπαλος εκείνης της εποχής όμως, ο Φιξ (όπως θα γινόταν και ο Μάμος μετέπειτα), θα εξαγοράσει στα 1930 το εργοστάσιο αλλά η κατοικία θα παραμείνει στην ιδιοκτησία Κλωναρίδη.

Σήμερα είναι ένας σημαντικός πνεύμονας, ένας μικρός βοτανότοπος και μια ήσυχη γωνίτσα για ποικίλους ανθρώπους, απόμαχους ή δραστήριους. Βρίσκουν ίσως την επικοινωνία ευκολότερα με τους άλλους μπορεί και τον εαυτό τους τον ίδιο, μέσα στο φυσικό τους χώρο.

Φωτογραφία | Κ.Γ.

Επί θητείας Αβραμόπουλου, στα 1993, η Ζυθοποιία κατεδαφίζεται.

Η κατοικία ξεκίνησε να αναστηλώνεται από το 2022.

Όπως και να το πεις, η στάση για τα μέσα μαζικής μεταφοράς ονομάζεται Κλωναρίδου.

Πηγή ιστορικών στοιχείων:  elia.org.gr