Ανδρέας Πουλάς | Αδικαιολόγητοι αποκλεισμοί εθελοντών Πολιτικής Προστασίας από υποστηρικτικές δράσεις λόγω ακαδημαϊκών προϋποθέσεων

Φωτογραφία από τον JamesRein στο Pixabay

Ερώτηση προς τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κατέθεσε ο Βουλευτής Αργολίδας και Υπεύθυνος του Κοινοβουλευτικού Τομέα Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Ανδρέας Πουλάς, με αφορμή την απόφαση υπ’ αρ. 21358/4.4.2025 του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.

Η εν λόγω απόφαση προβλέπει αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια για τη συμμετοχή εθελοντών σε υποστηρικτικές δράσεις του άρθρου 57 του ν. 4662/2020, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει στον αποκλεισμό μεγάλου αριθμού εθελοντών από βασικές δραστηριότητες του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης: 

«Με την υπ’ αρ. 21358/4.4.2025 απόφαση του νέου Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τη συμμετοχή μελών Εθελοντικών Οργανώσεων σε υποστηρικτικές δράσεις του άρθρου 57 του ν. 4662/2020. Ωστόσο, η εν λόγω απόφαση εισάγει υπερβολικά αυστηρά και εν πολλοίς ακατανόητα ακαδημαϊκά κριτήρια ακόμη και για τις πιο βασικές και απλές υποστηρικτικές δραστηριότητες, όπως:

• η κατοχή πανεπιστημιακού πτυχίου Επικοινωνίας για τη διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές,
• η απαίτηση πτυχίου Ψυχολογίας για την παροχή βασικής ψυχολογικής υποστήριξης σε πληγέντες,
• η ανάγκη πτυχίου ΠΕ Μηχανικού για την εγκατάσταση πρόχειρων σκηνών προσωρινής φιλοξενίας.

Πρόκειται για μία απόφαση που κινείται εκτός πραγματικότητας και, στην ουσία, ακυρώνει τον ρόλο και το πνεύμα του εθελοντισμού, ο οποίος εδώ και δεκαετίες αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του εθνικού συστήματος Πολιτικής Προστασίας, συμμετέχοντας σε όλα τα στάδια: πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση. Αντί να ενισχύεται η εμπειρία και η πολυετής προσφορά των εθελοντών, προκρίνεται μια τεχνοκρατική και ακραία γραφειοκρατική αντίληψη, η οποία θυμίζει περισσότερο προκήρυξη προσλήψεων στο Δημόσιο παρά ρυθμιστικό πλαίσιο για την εθελοντική προσφορά.

Αξίζει να αναφερθεί πως οι εθελοντές Πολιτικής Προστασίας εδώ και δεκαετίες:

• έχουν δημιουργήσει από μόνοι τους πλατφόρμες επικοινωνίας για την καλύτερη διαχείριση κρίσεων,
• συμμετέχουν εκπαιδευμένοι σε επιχειρήσεις διάσωσης, δασοπυρόσβεσης, πρώτων βοηθειών και ψυχολογικής στήριξης σε πληγέντες,
• και συνδράμουν καθοριστικά στον επιχειρησιακό σχεδιασμό σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, συχνά με ανιδιοτελή αυταπάρνηση και χωρίς κρατική ενίσχυση.

Η απόφαση αυτή φαίνεται να αποσκοπεί όχι στην αναβάθμιση της εθελοντικής προσφοράς αλλά στην υποκατάστασή της από έμμισθους εργαζομένους, μέσω αδιαφανούς διαδικασίας. Σε μια χώρα όπου ο εθελοντισμός είναι συχνά η πρώτη και μοναδική γραμμή άμυνας απέναντι στις φυσικές καταστροφές, αυτή η προσέγγιση αποτελεί όχι απλώς ατόπημα, αλλά ενδεχομένως επικίνδυνη επιλογή για την κοινωνική συνοχή και την ανθεκτικότητα των τοπικών κοινωνιών.

Επειδή:

• η συγκεκριμένη απόφαση προσβάλλει χιλιάδες ενεργούς πολίτες που έχουν συνδέσει τη ζωή τους με την προσφορά στην Πολιτική Προστασία,
• δημιουργεί ένα αυστηρό και ακατανόητο πλαίσιο που οδηγεί σε αποκλεισμούς αντί για ενίσχυση της εθελοντικής βάσης,
• και εν τέλει υπονομεύει την ίδια την αποτελεσματικότητα της Πολιτικής Προστασίας,

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

1.   Ποια είναι η σκοπιμότητα και η λογική της επιβολής τέτοιων περιοριστικών ακαδημαϊκών προϋποθέσεων, ακόμα και για απλούστατες υποστηρικτικές δράσεις πολιτικής προστασίας;

2.   Πώς αξιολογείται από το Υπουργείο η πιθανή αποδυνάμωση των Εθελοντικών Οργανώσεων εξαιτίας αυτών των όρων;

3.   Προτίθεται να προχωρήσει σε αναθεώρηση ή πλήρη απόσυρση της απόφασης, ώστε να διασφαλιστεί η καθολική συμμετοχή των εθελοντών ανεξαρτήτως πτυχίου και να ενισχυθεί ουσιαστικά ο χαρακτήρας του εθελοντισμού;

4.   Ποια μέτρα θα λάβετε για να στηρίξει εμπράκτως τις εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας, αναγνωρίζοντας τη μακρόχρονη εμπειρία και την κοινωνική τους προσφορά, αντί να τις απαξιώνει με τεχνητούς αποκλεισμούς;

5.   Σκοπεύει το Υπουργείο να αξιοποιήσει την Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας για την παροχή εξ αποστάσεως εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα καλύψουν τυχόν γνωστικά κενά των εθελοντών, χωρίς να τους αποκλείουν εξαρχής από τις δράσεις;»