Η Μάχη της Κρήτης στις 20 Μαΐου 1941

 

Φωτογραφία | Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Με την διάλυση της Ελληνικής στρατιάς της Ηπείρου καί την κατάληψη των Αθηνών, από το στρατάρχη Λίστ, η μάχη της Ελλάδος έληξε. Δεν είχεν όμως κριθή ακόμη ούτε της Ελλάδος η τύχη, ούτε του Μεγάλου Παγκοσμίου πολέμου η έκβασις. Η αποφασιστική αυτή σελίδα στην Ιστορία του κόσμου απόμεινε να γραφή εδώ στην Κρήτη —στην ολόφωτη πατρίδα του Διός. 

Η Ελληνική Κυβέρνησις κι’ ο Βασιληάς κι’ οι θησαυροί του Κράτους κι οι τελευταίες ελπίδες της Ελλάδος μεταφέρθηκαν εδώ, στον ομφαλό της Μεσογείου, στο μεγάλο Νησί που αγκαλιάζει ολούθεν η θάλασσα. Στην δύναμι του υγρού στοιχείου και στην κυριαρχία του Αγγλικού Στόλου εστηρίχτηκε το Συμμαχικό Στρατηγείον όταν αποφάσιζε να μεταφέρη εδώ την Ελληνική Κυβέρνηση.

 

Πάντως δεν υπελόγιζε κανείς, γιά τήν έξακολούθησι του ελληνικού πολέμου, ούτε στις ολίγες καί ασήμαντες άγγλικές δυνάμεις, πού κρατούσαν τά δυό άεροδρόμια τής Κρήτης - του Μάλεμε και του Ηρακλείου — ούτε στα όλίγα τάγματα αγύμναστων και άοπλων νεοσυλλέκτων, πού είχαν μεταφερθή έδώ την τελευταία στιγμή άπό τήν Πελοπόννησο, ούτε στά υπολείμματα τών αγγλικών δυνάμεων, πού, ύστερ’ άπό ηρωϊκούς αγώνας στήν ηπειρωτικήν Ελλάδα, έστάθμευαν προσωρινά στήν Κρήτη, άναμένοντας νά διαπεραιωθούν στήν Αφρική. 

Κάνεις δέν ύποψιάζετο ακόμη τήν πραγματική δύναμι, πού έκλειε στα σπλάχνα του τό ηρωϊκό Νησί, ούτε τά μυστικά τής Γερμανικής δυνάμεως, πού δέν είχαν ακόμη αποκαλυφθή. Μόνον ή μάχη της Κρήτης έφανέρωσε τούς πραγματικούς παράγοντας του παιγνιδιού, που έκρινε τήν τύχη του κόσμου. 

’Οταν σάν αύτές τις μέρες πρό ολίγων ετών, τόν ήλιον τής Κρήτης έσκίασεν ένα μαύρο σύννεφον ακρίδων μέ σιδερένια φτερά και τερατώδεις διαστάσεις, ή έκπληξις, πού έδοκίμασε και το Αγγλικό Στρατηγείο καί ή Κυβέρνησις τής Ελλάδος και της Κρήτης ό πληθυσμός, δέν ώφείλετο ούτε εις τό πλήθος τών Γερμανικών άεροπλάνων, ούτε στόν πρωτοφανή καί τρομακτικό θόρυβο τών μηχανών αύτών του ολέθρου, ούτε στή φωτιά καί τό σίδερο, μέ τό όποιον ερράντιζαν τάς πόλεις καί τά χωριά τής Κρήτης. 

Τήν έκπληξι καί τόν αιφνιδιασμό, γιά τούτη τήν ίδική μας πλευρά, τήν άπετέλεσαν τά πακέτα, πού σέ μιά ορισμένη στιγμή άρχισαν νά ρίχνουν κατά χιλιάδας άπό τόν ούρανό τά μεταγωγικά άεροπλάνα του εχθρού—πακέτα πού σέ λίγα δευτερόλεπτα μετεβάλλοντο σέ γραφικές όμπρέλλες, μέ τις όποίες έλικνίζοντο είς τόν άέρα καί κατέβαιναν ήρεμα πρός τό κρητικόν έδαφος τρεις ολόκληρες μεραρχίες άλεξιπτωτιστών - τό άνθος καί τό καμάρι του Γερμανικού Στρατού. 

Φωτογραφία | Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Τό μεγαλύτερο καί τρομερώτερο μυστικό του Γερμανικού Στρατηγείου. Τo γεγονός, ότι τό τεράστιον αύτό μυστικόν όπλον ή διοίκησις του Γερμανικού στρατού άπεφάσισε νά τό φανερώση, γιά νά καταλάβη τήν Κρήτη, είναι άπόδειξις ότι στην κατάληψί της απέδιδε κεφαλαιώδη σημασία, γιά τόν περαιτέρω άγώνά της πρός κατάκτησιν του κόσμου. 

Ησθάνετο ό Γερμανικός κολοσσός, ότι μόνον σάν θά πατούσε στερεά είς τό Νησί τής Κρήτης—καταμεσής τής Μεσογείου θαλάσσης — θά ήταν δυνατόν ν’ απλώση τούς χαλύβδινους βραχίονάς του, γιά νά πνίξη ταυτόχρονα καί τόν αμείλικτον έχθρό του—τόν κομμουνισμό, ό όποιος ανόητα καί εγκληματικά τόν έβοηθούσεν ίσαμ' εκείνη τη στιγμή, καί τήν αγγλική στρατιά τής Λιβύης καί τής Αίγύπτου, πού τόν ήμπόδιζε νά περάση τό Σουέζ καί νά βαδίση ανενόχλητος πρός τήν "Απω Ανατολήν, όπου τόν ανέμενεν ό άλλος του σύμμαχος — ό Ιάπωνας.

Φωτογραφία | Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Ή περίφημη γερμανική τανάλια, στά δόντια τής όποιας θά έτσακίζοντο τά κόκκαλα καί τής κομμουνιστικής δικτατορίας μέ τά κοσμοκρατορικά σχέδια, καί τής Βρεττανικής αυτοκρατορίας, ή τρομερή αυτή τανάλια θά ήτο άδύνατον ν’ ανοίξη καί νά λειτουργήση χωρίς τήν κατάληψη τής Κρήτης, πού θ’ απετέλει άλλως τε αύτή καθ’ έαυτήν αποκοπήν τής Μεσογειακής όδού, δηλαδή τής ζωτικώτερης άρτηρίας τής άγγλικής δυνάμεως.

Νά ! γιατί έδώ στήν Κρήτη καί όχι άλλού πουθενά έρριξε τις μεραρχίες των αλεξιπτωτιστών του ό Χίτλερ καί νά! γιατί ή πτώσις τών γερμανών αλεξιπτωτιστών στήν Κρήτη, πού έπρομήνυε τή βέβαιη κατάληψί της, απετέλεσε γιά τόν πολιτισμένο κόσμο αίφνιδιασμόν οδυνηρότερον καί άπ’ αύτήν ακόμη τήν πτώσι τής Σιγγαπούρης στήν 'Απω Ανατολή. 

Φωτογραφία | Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Απείρως όμως οδυνηρότερος γιά τούς Γερμανούς καί χαρωπότερος γιά τόν άλλον κόσμον ήταν ό αιφνιδιασμός, πού τούς επεφύλασσεν ή Κρήτη... ξαφνιάστηκεν ό γέρω Κρητικός μέ τ’ άγουρα παιδιά του—ή στρατευομένη νεολαία τής Κρήτης έλειπε τότε, γιατί μετά τή διάλυση τού στρατού τής Έλλάδος καί τή συνθηκολόγηση τού Τσολάκογλου, οί στρατιώται τής Κρήτης επλανώντο στήν ηπειρωτικήν Ελλάδα καί στην Πελοπόννησο, γυρεύοντας άδικα μέσο γιά νά φθάσουν στό σπίτι των — ξαφνιάστηκεν ό γέρω Κρητικός μέ τ' άγουρα παιδιά του, πού εκορφολογούσαν στ' αμπέλι των καταμεσής ή θέριζαν ολόξανθο κριθάρι στό χωράφι των.

Κι έστάθησαν σάν άπολιθωμένοι γιά μιά στιγμή καί μέ κομμένη τήν άναπνοή, ένώ οί όμπρέλλες μέ τούς άλεξιπτωτιστάς κατέβαιναν λικνιστά άπό τόν ούρανό....

Φωτογραφία | Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Ριπή θανατερή μέ πολυβόλο ήταν τού Γερμανού αλεξιπτωτιστή ό πρώτος καί καλύτερος χαιρετισμός, μόλις έπάτησε τήν όμορφη χώρα.

Ο γέρω Κρητικός ξαπλώθηκε νεκρός μέσα στ' άμπέλι. Τ' άνυπεράσπιτο κοριτσάκι του κρατήθηκε σάν όμηρος συνάμα καί προπύργιον από τόν πάνοπλον άλλ’ άνανδρο γερμαναρά. Τ’ αγόρι όμως εξεγλύστρησε κι’ εχύθηκε σάν αστραπή, άπό τ’ άμπέλια καί τά χωράφια, πέρα στό χωριό κι’ έφερε παντού τό μήνυμα: πώς ειν’ άρπαχτικά τά όρνεα, πού έσκίασαν τόν ήλιο καί είναι δαίμονες τής κολάσεως, πού τή χαρά τής άνοιξης και τή ζωή δεν σέβονται, εκείνοι πού πέφτουν από τόν ούρανό. 

Αντιλάλησαν διά μιας οί ρεματιές τής Κρήτης κι οι βουνοπλαγιές άπό τό παιδικό τό μήνυμα, σάν νάτανε βροντή θεού. Κι έξεμυγίστηκεν ή Κρήτη όλόκληρη άπό τήν μιά της άκρα ώς τήν άλλη. Κανένα διάταγμα στον κόσμο ίσα με τώρα δεν έξεσήκωσε παρόμοια πανστρατιά. Γέροι, γυναίκες κι’ άμούστακα παιδιά, καθένας μέ ό,τι βρέθηκε στό χέρι, ώρμησαν, σάν ξεσμηλιωμένες μέλισσες, άπάνω στό θρασύ κατακτητή, πού δέ σέβεται τήν πρασινάδα τής άνοίξεως καί τής ζωής τό ήμερο χαμόγελο. 

Παλιό τουφέκι — τά καινούρια τάχανε δώσει οί κρητικοί γιά τόν πόλεμο στήν Αρβανιτιά — μαχαίρι όλοσκούριαστο ή γεωργικό πελέκι, έγιναν έκείνη τή στιγμή αστροπελέκι στα χέρια τών άμαχων έκείνων πληθυσμών, πού θέλουν νά ζήσουν έλεύθεροι και κύριοι στό σπίτι των. Αγύμναστοι, άσύντακτοι καί πρό παντός άοπλοι και νηστικοί έπάλευαν οί κρητικοί, πλάϊ άπό τούς ολίγους "Αγγλους καί τούς Νεοζηλανδούς, έπί ολόκληρες δέκα μέρες. 

Φωτογραφία | Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Πολεμούν, μέ μόνη τής ψυχής των τή φλόγα, ολημερίς, κι’ οληνυκτίς εναντίον εχθρού άριστα γυμνασμένου, άριστα οργανωμένου καί οπλισμένου με τά τελειότερα όπλα, πού είχεν εφεύρει ώς εκείνη τή στιγμή ό ανθρώπινος νους. 'Ολη τής ύλης ή βαρειά στοιχειακή έπιβολή άπό τή μιά μεριά, κι’ όλη τής ψυχής ή δύναμις γυμνή, άπό τήν άλλη.

Οί ίδιοι οί εχθροί μας έχαρακτήρισαν καί όλοι παρεδέχθησαν τήν μάχην τής Κρήτης ώς τήν παραδοξότερη καί πρωτοτυπώτερη καί ηρωϊκώτερη μάχη, πού συνήφθη ώς τώρα. Έμείς όμως, πού δέν αντικρύσαμε γιά πρώτη φοράν άοπλοι, πάνοπλους κατακτητές, τή μάχη τής Κρήτης δέν τήν εύρίσκομεν ούτε παράδοξη, ούτε πρωτότυπη. 

Φωτογραφία | Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Σάν αύτήν έχουν παρακολουθήσει οί λαγκαδιές τής Κρήτης ίσαμε τώρα μάχες αμέτρητες. Τόσες ώστε ή άντίστασις κατά του έπιδρομέως με άνισα ευτελή υλικά μέσα, νά έχει γίνει με τήν μακραίωνα παράδοσιν, φυσική κατάστασις. Καί ό ήρωϊσμός τής ψυχής γιά τή διατήρησιν ή τήν κατάκτησιν τής άπολεσθείσης έλευθερίας νά έχη γίνει συνώνυμον μέ τόν 'Ελληνα, μέ τόν Κρητικό.... 

 

*~Η Μάχη της Κρήτης/ Ε. Λ. ΠΕΤΡΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΟΥ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ "Ο ΚΟΡΑΗΣ"

Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων